Vet-behandeling van het chassis met vet van Mike Sander

• Update 07-11-2016: Update tekst
• Update 25-06-2016: 8 jaar NA de behandeling
• Update 25-06-2016: Demostratie tijdens Land Rover prikkersweekend 2010
• Update 26-04-2008: Eerste versie tekst

Hier wil ik uitleggen wat roest is, en wat je er tegen kunt doen om een auto er tegen te beschermen. Ook wil ik een aantal tips geven om een Land Rover (maar dat kan natuurlijk voor meerdere auto's worden toegepast) te behandelen met vet van helaas in slechts kleine kring bekende Mike Sander. Nu is dat een duitse kerel, aan de Nederlandse importeur zul je meer hebben als je zelf spullen wilt kopen: Mike Sander Nederland (Auke Schouwstra). Wegens het ontbreken van een Belgische importeur kunnen ook onze Belgische zuiderburen daar terecht.

Hierbij een woord van memorie aan Peter van der Pols, die overleden is in januari 2016. Hij was de Mike Sander-importeur in ons land, een fijn mens, die pluk-de-dag in praktijk leek te brengen. Hij stond altijd klaar voor zijn klanten, was nooit te beroerd voor een mooi verhaal en een biertje en gaf zijn eigen invulling aan het leven. Zijn leven. Proost, kerel.

Roest

Auto's roesten. Dat is niet handig. Het zou niet eens hoeven, maar goed, roest is een gegeven waar we ons tegen kunnen wapenen. Dat gaan we doen en ik zet hier uiteen hoe ik dat heb gedaan, voorlopig alleen over het (holle-ruimte) chassis en deur-frames van mijn Land Rover, maar de toepasbaarheid van dit verhaal is groot genoeg voor andere plekken.

Waarom roesten auto's? Vooral onder invloed van water, wat een omgeving maakt om ijzer makkelijker aan de lucht te laten vervallen naar zijn eigen oxide, ijzeroxide, ookwel "roest" genaamd. Water komt vooral van condens, en in veel mindere mate van regen. Het proces wordt verergerd door zouten in dat water (denk aan de zee, pekel). De auto regelmatig goed wassen, vooral aan de onderkant, scheelt enorm.

Een Land Rover specifiek type roest is er ook nog: aluminium dat via water in contact komt met ijzer, roest ook. Afscherming van deze contacten (rubber ertussen, bijv.) is erg belangrijk. Maar een andere benadering is zorgen dat er geen water tussen deze materialen kan komen.

Anti-roest

Wat doe je preventief tegen roest?

• Auto droog parkeren (hij staat tenslotte langer stil dan je er mee rijdt)
• Veel en regelmatig rijden, liefst langere ritten -> dat geeft meer warmte en wind om opgehoopt vocht te verdampen
• In de sahara gaan wonen (of andere streek met droge lucht, Noord Canada of zo)
• Airco aan tijdens het rijden (dit onttrekt namelijk vocht)
• Auto vaak wassen en dan vooral ook de onderkant, om zouten weg te spoelen.
• Zorgen dat er geen vocht bij metaal kan komen, door het metaal af te schermen.

Wat is het beste voor welke plek?

Elke plek die je wilt behandelen vraagt om een specifieke oplossing. Een uitlaat wordt bijvoorbeeld te heet om te behandelen met een vet, een holle ruimte is anders dan de motorkap. En vraagt dus ook een andere oplossing. Hierbij gelden een aantal eisen die aan elke oplosing worden gesteld:

• Goed hechten op de ondergrond, zodat er ook nooit iets onder de beschermende laag kan komen.
• Goed afdekken, zodat er bij eventuele minder goed hechtende plek toch niet zomaar vocht onder kan komen. Ook op het oog is dat mooier.
• Alles afdekken, 100%. Geen klein gaatje, of kiertjes waar een kwast niet bij kan bijvoorbeeld....
• Goed doordringen in eventueel reeds aanwezige roest.

Buitenlagen

Dit zijn de lagen die je ziet, van buiten. Hieraan worden specifieke eisen gesteld:

• Moet er mooi strak uitzien
• Niet plakkerig, moet er mooi uitzien tenslotte. Stof mag niet aankleven bijv.
• Glad, zonder strepen
• Moet krasbestendig zijn
• Waterafstotend is prettig -> afparelend effect
• Later bij te werken, dus kleur moet reproduceerbaar zijn
• Onderzijde van de auto moet steenslagbestendig zijn, en liefst ook zoutbestendig

(Holle) Binnenruimten

Holle en andere binnenruimtes, de ruimtes die toch niemand zal zien, zijn op het uiterlijk niet snel belangrijk. Er spelen andere dingen mee:

• Condens dan er eenmaal inzit, gaat niet makkelijk meer weg
• Lastig te bereiken, dus kruip van het materiaal dat je aanbrengt is handig. Dan kruipt het materiaal vanzelf naar de plekken waar je het hebben wilt.
• Nakruip. Zo kan ook na de bahandeling het aangebrachte materiaal nog de op de plek terechtkomen waar je het hebben wilt. Dit wordt versneld/versterkt bij warm weer, als vet wordt verwarmd wordt het vloeibaarder.

Verf tegenover vet

Niet elk product dat op de markt is voldoet aan al de genoemde eisen. Let wel dat ook na een aantal jaren na het aanbrengen het product nog steeds zou moeten voldoen, en zo niet, dat het dan geen drama moet zijn om de beschermlaag bij te werken. Een Land Rover is een auto die na 20 jaar nog moet rijden, de tand des tijds moet dus worden doorstaan. Hammerite of poedercoat bijvoorbeeld zijn een enorm goede afdekker, maar op termijn geen goede hechter. Wat er kan gebeuren na verloop van tijd is dat er water (condens) onder de verflaag komt, wat je echter niet ziet omdat de huid nog steeds heel lijkt. Tot je bobbels ziet in de verf. Het water doet wel zijn verwoestende werk, en als het eenmaal af gaat bladderen heeft "vijand roest" zijn verwoestende werk al gedaan, en ben je echt te laat. Owatrol (pure olie) is bijvoorbeeld een heel goede hechter en afdekker, echter, die hechtende werking vergaat na verloop van tijd, vrij snel zelfs. Dat is natuurlijk ook niet handig. Owatrol is echt alleen bedoeld om verf mee te verdunnen. Daartoe voldoet het enorm goed. In het algemeen geldt: een goede laag zou er eentje zijn die al deze eigenschappen bezit.

Als buitenlaag, bijv. op de motorkap, wil je natuurlijk een mooie, harde, strakke laag hebben zitten. Dat wordt dus een verf product. Het is verstandig een ondergrondlaag aan te brengen waarin bijvoorbeeld owatrol als verfverdunner is gebruikt met bijvoorbeeld menie als afdekker van het blanke staal, daarna af te lakken met een goed harde verf. Verven doe je in meerdere dunne laagjes, en dus niet in een keer een dikke. Die buitenlaag moet goed hard zijn, verdunnen met Owatrol is dus in de buitenlaag niet verstandig.

In een holle ruimte is verf echter minder handig, en voldoet vet beter. Verf is minder handig, omdat de ondergrond onbekend is van struktuur (Schoon? Roestvrij? Vetvrij?), er nooit gegarandeerd kan worden dat het aanbrengen ook echt op alle plekken plaats heeft gevonden, je kunt het tenslotte niet zien. Verf, eenmaal uitgehard, zal alleen maar zijn werk doen op de plek waar het is aangebracht en zolang het nog hecht. Als je niet elke hoek kunt garanderen, blijf je dus kans op roest houden. Er zijn er vele verschillende varianten van vet, die in verschillende producten terugkomen. Waxoyl, lijnzaadolie, bijenwas, bitumen (niet alleen maar vetten dus). Pure vetten zijn in het voordeel, omdat deze niet vergaan, en mocht de laag beschadigd raken, dan is reparatie eenvoudig, door een simpelweg overheen te spuiten. De ondergrond hoeft niet echt perfect schoon te zijn, en het is ook geen punt als het aansluit op een andere vetlaag ernaast. En nog grappiger is het zelfreparerende effect: op een warme dag vloeit het vet weer wat uit. Ook over eventueel wat kale plekken. Voor holle ruimtes wordt ook vaak tectyl gebruikt. Tectyl is een prima product (het is eigenlijk geen product maar een productreeks, gemaakt door Valvoline), het hecht goed, sluit goed af, dat echter na verloop van tijd toch echt uitdroogt, omdat er oplosmiddelen in verwerkt zitten. Hierdoor zal Tectyl nog iets krimpen en dan scheuren, en dus niet meer goed afdekken (ML is daarin waarschijnlijk beter, omdat het wat dunner is qua substantie, maar blijft vettig). Let wel dat dat een fors aantal jaren duurt, na een jaar of tien zal het er (mits goed aangebracht) echt nog prima opzitten. Maar dan gaat het wel om herhaling vragen, en dat is niet handig.

Het beste Vet

Vetten en andere anti-roest middelen zijn er dus in vele soorten, zo bleek ook bij een test van Autobild. Dit duitse autoblad nam de proef op de som, en heeft een drie jaar durende test uitgevoerd, om de werking van een groot aantal van deze producten eens onder de loep te nemen. De uitkomsten van deze test zijn schrikbarend: bijna geen enkel product dat zich specifiek op deze markt richt, zou de naam "antiroest" mogen dragen. Sommige producten bleken bij gebruik zelfs hetzelfde effect te hebben als dat het niet was gebruikt... Oeps. Het beste product tegen roest, in deze test, bleek het vet van Mike Sander. Het is een vet, dus alleen bruikbaar op plekken waar het niet erg is dat het er niet uitziet, zeg maar.

Mijn keus voor holle ruimtes

Voor een holle ruimte kies ik bij voorkeur een dubbele strategie: een verfproduct als basis (Menie/owatrol) en er overheen goed vet, dat van Mike Sander dus. Stappen zijn dus: schoonmaken, verf en daarna vet.

Stap 1: reinigen van de binnenzijde van het chassis

De binnenkant van het chassis reinigen is een klus waarvoor je een zogenaamde rioolrat nodig hebt. En een hogedrukreiniger om deze op aan te sluiten natuurlijk. Het chassis van de meeste modellen van Land Rover is goed te bereiken via de achterkant, door in de achterbalk (crossmember) een gat van zo 20mm doorsnede te boren in het verlengde van de beide cassis-koker-balken. Dan past een rioolrat er goed doorheen. Vijl wel even goed de scherpe randjes van het geboorde gat weg, je wilt wel je materiaal heel houden. Om de voorkant te bereiken haal je de bumper er af, daar zit al een gat achter verstopt.

Daarna spoel je net zo lang (liefst in meerdere etappes) het chassis door, tot er schoon water uit de diversie gaten komt, en er geen enkel korreltje roest, zand, blaadjes, dennenaalden of steentjes meer meekomt. Dat is overigens soms best lastig te zien.... Doe dit liever een beetje te lang, en te uitvoerig, dan te kort. Na het eenmaal invetten van het chassis wil je niet graag die rioolrat er meer doorheen halen.

Hierna goed laten drogen.

• Rijden
• Tijd nemen
• Nog meer rijden
• Parkeren in een droge ruimte

Stap 2: Eerste behandeling: menie/owatrol

Wij hebben gekozen voor een eerste behandeling van het chassis met een basislaag van menie, vermengd met owatrol olie. Het mengsel wordt gespoten met een holle-ruimtespuit, vandaar de wens om het mengsel goed dun vloeibaar te willen maken, om goed te kunnen vernevelen. Owatrol bijmengverhouding 1 op 10 ongeveer (komt niet heel nauw). Hierbij alvast een paar foto's van deze eerste dag.

Benodigheden zijn redelijk wiedes:

• Ruimte
• Kranten en karton, veel, om ruimelijk onder de auto en de "spuit vulplaats" te leggen....
• Keukenrol en wasbenzine
• Werkhandschoentjes, latex of iets dergelijks
• Compressor
• Verfspuit, liefst een drukbeker, die kun je daarna ook voor de vet-behandeling gebruiken
• Holle ruimte spuit. Minstens 1 meter lang. Dan dek je makkelijk de ruimtes tussen de gaten in je chassis af. Deze lengte is prima, en wordt vaak als optionele accessoire verkocht bij drukbeker. Drukbekers kunnen best prijzig zijn trouwens.
• Veiligheidsbril. Als je deze niet hebt, begin er NIET aan....
• Werkkleding, mondkapje (evt) en haarnetje (kan erg handig zijn, lullig maar waar.... Menie laat zich slecht uit je haar wassen.)

Tips:

• Dat spuiten gaat best hard, en het loopt dus soms behoorlijk hard uit de gaten in je chassis weer naar buiten, vooral die gaten aan de onderkant. Ik stopte ze dicht. Vergeet niet dat als je die dichtstopt, je ze op tijd weer openmaakt, als eenmaal de menie is gestold krijg je de plug er alleen nog maar uit door hem naar binnen te duwen, zonde.
• Door dit lekken wordt het een zooitje onder je wagen, dat betekent dat je met je slangen die daar onderderdoor gesleept worden een beetje voorzichtig moet zijn....

Stap 3: Mike Sander vet aanbrengen in een holle ruimte

Het principe van het aanbrengen van vet in een holle ruimte is: verwarm het vet, tot het dun vloeibaar is, spuit het met een drukbeker en een holleruimte-spuit in het chassis. Bij het spuiten zal het al een beetje stollen (door de verneveling koelt het vet snel af).

Waar je tegenaan gaan lopen is dat deze spuitlans zelf ook afkoelt, na gebruik, en tussendoor dus verwarmd moet blijven om niet dicht te slibben, de reservoirbeker enorm heet wordt en dus met handschoenen moet worden vastgepakt etc. Maar, als je mijn verhaal even goed doorleest, ben je gewaarschuwd, en zul je niet snel voor verrassingen komen te staan. Alle materialen die je nodig hebt kun je kopen via Mike Sander NL, of via bijv. www.korrosionsschutz-depot.de. Let op dat de slang die je via hen kunt kopen een spuitnippel heeft die los kan laten, dat is echt niet handig. Als ie loslaat en in je chassis knalt: die krijg je er nooit meer uit... De oplossing: lees verder! Wij gaan namelijk het materiaal zelf maken. Simpel te doen, beter van kwaliteit en goedkoper ook nog.

Benodigheden:

• Compressor gewoon een kleine is snel goed genoeg
• Drukbekerspuit en dus geen normale spuit. Let er op dat je de juiste aansluiting op je compressor hebt, er zijn veel verschillende soorten plugjes...
• Lange spuitslang, ik nam 4 meter vrachtwagenremleiding. Gemaakt van een hard maar toch nog beetje buigzaam plastic, kan ook goed tegen warmte. En is goedkoop (2 euro de meter, simpelweg te koop bij de automaterialenzaak). De spuitmond heb ik zelf gemaakt, zie verderop.
• Föhn om door de regenpijp blazend als verwarmingselement te dienen. Deze moet wel in staat zijn het een uurtje lang onafgebroken uit te houden, in de laagste stand is het overigens al snel warm genoeg. De keuze valt dus op eentje met een keramisch verwarmingselement. Eentje van een paar euro lijkt mij onverstandig in dit geval omdat het verwarmingselement mogelijk te snel doorbrandt, die keramische elementen maken ze iets duurder, maar zijn het meer dan waard. Ik had er eentje van 20 euro. (Met mijn haar is een dergelijk apparaat tenslotte overbodig in huis). Neem er eentje met een rond uiteinde, dat is makkelijker als je een pijp er op aansluit.
• Regenpijp 4 meter om de spuitslang in te verwarmen tussen gebruik door. Is goedkoop en zeer bruikbaar. Helaas daarna nutteloos... De Föhn monteer je gewoon met wat plakband (Duct Tape). De andere kant, waar je de slang insteekt, kun je het best goed vastmaken op een standaard. Zodat ie niet verschuift of omvalt.
• Frituurpan om het vet in te verwarmen. Neem er eentje met een platte bodem, zodat je de vetspuit er in kunt zetten. De inhoud is verder niet belangrijk, en vullen doe je natuurlijk boven maximum, want we frituren niet met een mandje. Het verdient aanbeveling om er een te nemen die je op 130 graden kunt zetten, ofwel vrij koel voor een frituur. Tot welke temperatuur Mike Sander vet goed blijft is onbekend. Maar hoe heter, hoe onhandiger ook (je moet het nog wel kunnen vasthouden met ...)
• Handschoenen ter isolatie. De matieralen worden erg heet, en je moet wel de spuit nog kunnen bedienen en slangen in je chassis kunnen begeleiden. Handschoenen die geen vet opnemen zijn het best, maar welke dat zouden zijn weet ik even niet. Ik had lashandschoenen gebruikt, ging prima.
• Soeplepel om vet te scheppen, graag eentje met een giet-mondje
• Tang om de beker mee in het vet te kunnen zetten (en onder te dompelen om zo vet te scheppen, dan is de hierboven beschreven lepel dus niet nodig)
• Voor een Land Rover chassis (alleen al het chassis dus) heb ik een heel blik van 4 kg vet gebruikt. Mooie hoeveelheid. Maar ik ben nog niet klaar, de deuren en allerlei verstopte plekjes moeten ook nog.
• Een hoop karton om onder de wagen te leggen. Eventueel uitgedropen en opgevangen vet gewoon afschrapen en gewoon in de pan teruggooien en opnieuw gebruiken. Het vuil zakt wel naar de bodem, en komt daardoor niet snel in het vul-systeem terecht

TIP: regel meteen een paar extra afdichtingsringen, de kop gaat vaak van de beker af, die ring wordt heet en vet. Daar kunnen ze vaak niet heel goed tegen.

De spuitslang heeft natuurlijk nog een spuitmond nodig. Deze heb ik als volgt gemaakt:

• Remleiding van een vrachtwagen. Dat is een stevige plastic leiding. Maar nog wel flexibel genoeg om bochten te kunnen maken. En ook hittebestendig. Niet onbelangrijk als je vet van 130 graden gaat spuiten!
• Draai een lang schroef of bout in de slang aan het einde, die lekker strak zit.
• Boor een of twee gaatjes er doorheen (dus door slang en bout!), om met een schroef deze bout te borgen met bijv. een parkertje of een ijzerdraadje. Ik gebruikte beide, ter test. Als je dit niet doet, zal gegarandeerd deze bout er uit gedrukt worden wat vergemakkelijkt wodt door het gloeiend hete vet. (Dat glijdt lekker)
• Boor schuin naar voren gericht 6 gaatjes met een 1,5mm boortje. Waarom naar voren gericht? Simpel, als je de slang uit het chassis haalt spuit ie tenminste van je af..... Ondanks de bril wil je geen heet vet in je gezicht krijgen. Ook geen koud vet trouwens. Met deze diameter overigens vernevelt ie lekker, zodat het vet snel afkoelt en niet hinderlijk veel gaat kruipen
• Breng duidelijk een warmte- en vetbestendige markering aan op 40 cm van het einde (zodat je op tijd wordt gewaarschuwd als je bijna de slang er uit trekt!)
• Breng ook om de meter een markering aan, zodat je precies weet waar je allemaal in je chassis geweest bent. Je mag tenslotte geen plekje overgeslagen hebben. En geloof me, je hebt geen idee waar die spuitkop zit. Echt niet.
• Borg met een slangklem HEEL goed de aansluiting van deze slang op de spuit, als die losschiet komt er een fontein aan vet uit. Die spuit echt een paar meter ver. (been there....)

Rest mij je om je heel veel succes te wensen. Vragen beantwoord ik graag. En de artikelen van Autobild, die heb ik wel, maar mag ik je niet aanbieden als download, vanwege copyright. Maar wie houdt me tegen als ik ze je opstuur? ;-)

Ik snap dat dit artikel mogelijk nog niet genoeg is voor iemand die het nog nooit gedaan heeft. Ik heb geprobeerd echt alles aan bod te laten komen, maar iemand anders lost het mogelijk ook op een andere manier op, en dat is prima. Het staat je vrij om lekker er op los te improviseren, verbeteringen te maken, graag zelfs. De hier beschreven oplossing is erg goed bevallen, maar het kan altijd beter, nietwaar?

UPDATE 2010

In 2010 ben ik gevraagd om tijdens een groot Land Rover evenement een demonstratie te geven van het gebruik van Mike Sander vet. Dat heb ik natuurlijk met veel plezier gedaan. De belangstelling was groot, de vragen gelukkig soms kritisch, men lette echt goed op. Ik houd van kritisch publiek. Het was een geweldige dag, en het heeft veel mensen enthousiast gemaakt voor het behandelen van hun geliefde Land Rover.

UPDATE 2016

Mijn Land Rover heb ik in 2008 behandeld met Mike Sander vet. Bovenstaande foto's zijn tijdens deze behandeling gemaakt. Ik heb een aantal malen in het terrein flink wat modder en zand in het chassis gekregen, en nooit het chassis meer gereinigd. In 2016 heb ik het chassis voor het eerst sinds deze behandeling weer eens echt schoongemaakt met de rioolrat om te zien hoe het er voor stond. Hoe zag het chassis er uit? Wat kwam er zoal uit?

Er kwam heel veel zand uit het chassis, en geen enkel roestvlokje. Ik heb heel nauwkeurig gekeken naar de rommel die er uit het chassis kwam druipen, en heb echt alleen maar zand en takjes en dennenaalden er uit zien komen. De parkeerplaats lag er vol mee (paar emmers vol!). De rioolrat was vet, heel mooi schoon vet zat er aan. Die moest dus goed gereinigd worden na deze spuitactie. Het vet zag er als nieuw uit, 8 jaar na het aanbrengen.

Verder lezen

Wil je nog meer lezen, de volgende webpagina's kunnen je van nut zijn:

• Mike Sander Nederland
• De webshop van Korrosionsschutz. In het duits, maar goed te begrijpen.
• De website van Mike Sander zelf. Ook in het duits, maar erg leuk om te lezen.
• De artikelen uit Autobild. Lees goed op deze pagina hoe je daaraan komt.

Ik heb dit artikel met veel plezier geschreven, het komt recht uit mijn hart, en kan fouten bevatten. Oplossingen werkten bij mij vrijwel perfect, dat is voor niemand die het nadoet gegarandeerd. Denk na bij alles wat je doet. Het vet is heet, maar wordt gelukkig niet zo heet gespoten als ie wordt gevuld. Ik groet je, en wens je heel veel plezier als je het zelf wilt doen. Enne, tip, als je wat wilt lenen of huren tegen prikkers-tarief, dat kan hoor.

Groet, Sander Lelieveld

Snorkel 110 200tdi Symphony on 24V
Mike Sander protected